Als pensioengerechtigde kunt u allerlei financiële beslissingen nemen  op basis van de informatie die u krijgt van de pensioenuitvoerder (pensioenfonds of pensioenverzekeraar).  Maar wat als blijkt dat die informatie niet juist is?

Kunt u de pensioenuitvoerder toch houden aan een voorstel op basis van onjuiste informatie? Of is de pensioenuitvoerder aansprakelijk voor geleden schade?

Lees hieronder meer over uw rechten en over de verplichtingen van de pensioenuitvoerder. Die verplichtingen beginnen bij het verstrekken van juiste informatie. Om dat te benadrukken is de pensioenwet aangepast.

Aanpassing pensioenwet

Met de Wet Pensioencommunicatie (die geldt vanaf 1 juli 2015) zijn de eisen die gesteld worden aan de communicatie over het pensioen gewijzigd en deels aangescherpt. In artikel 48 van de sinds 2015 aangepaste Pensioenwet staat:

De informatie die de pensioenuitvoerder verstrekt of beschikbaar stelt is correct, duidelijk en evenwichtig. De informatie wordt tijdig verstrekt of beschikbaar gesteld.”

De Pensioenwet is dus aangescherpt door expliciet te benadrukken dat de informatie van de pensioenuitvoerder correct moet zijn. Dat geldt voor alle informatie die de pensioenuitvoerder verstrekt (dus ook eerdere opgaven van opgebouwde pensioenaanspraken).

Bovendien blijkt uit de Memorie van Toelichting dat deze aanscherping van belang is voor de keuzes die de pensioengerechtigde op basis van die informatie zal maken, zoals eerder stoppen met werken, langer doorwerken en andere manieren om een oudedagvoorziening op te bouwen.

Kan de pensioenuitvoerder worden gehouden aan de onjuiste informatie?

Om een pensioenuitvoerder te kunnen houden aan de onjuiste informatie die hij zelf verstrekt bij een voorstel, zal sprake moeten zijn van een gerechtvaardigd vertrouwen van de pensioengerechtigde dat het voorstel inhoudelijk klopte en ook door de pensioenuitvoerder werd bedoeld, ook al blijkt dat later niet te zijn wat de pensioenuitvoerder bedoelde (aangezien het voorstel afweek van het pensioenreglement).

In de rechtspraak wordt wisselend geoordeeld over de vraag of een pensioenuitvoerder  kan worden gehouden aan een voorstel op basis van onjuiste informatie. Of sprake is van een gerechtvaardigd vertrouwen wordt steeds beoordeeld aan de hand van alle specifieke omstandigheden van het geval.

Aansprakelijkheid van de pensioenuitvoerder voor het verstrekken van onjuiste informatie

Als de pensioenuitvoerder niet kan worden gehouden aan het voorstel op basis van onjuiste informatie, dan mag de pensioenuitvoerder de fout herstellen en een nieuw voorstel doen op basis van de juiste berekening en in lijn met het pensioenreglement.

Echter, de kous is daarmee nog niet af. De pensioenuitvoerder is dan nog wel aansprakelijk voor de geleden schade als gevolg van het verstrekken van de onjuiste informatie. Die aansprakelijkheid is gebaseerd op artikel 6:162 BW (onrechtmatige daad).

Het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden heeft op 14 augustus 2018, conform vaste rechtspraak daarover, geoordeeld dat niet de offerte, maar het pensioenreglement bepalend is voor de aanspraken van de deelnemer.

Als het voorstel blijkt af te wijken van dat reglement, dan mag de pensioenuitvoerder die fout herstellen. Maar dat is niet zonder gevolgen. Door het in die zaak herhaald verstrekken van onjuiste informatie en het volharden daarin heeft de pensioenuitvoerder onrechtmatig gehandeld. Daardoor ontstaat er een verplichting tot vergoeding van schade.

De pensioenuitvoerder heeft de foute berekening zelfs eerst nog uitdrukkelijk en op verzoek van de deelnemer bevestigd. Daarna pas werd de fout ontdekt. Hierdoor werd aangenomen dat sprake was van een onrechtmatige daad van de pensioenuitvoerder. Die had daarmee immers naar ongeschreven recht fout of onzorgvuldig gehandeld.

Ten tijde van deze uitspraak van het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden was het huidige artikel 48 van de Pensioenwet nog niet van toepassing. Die is pas vanaf 2015 van toepassing.

Op grond van artikel 48 Pensioenwet moet alle informatie correct zijn. Is dat niet het geval en lijdt de pensioengerechtigde daardoor schade, dan is er al aansprakelijkheid op grond van het handelen door de pensioenuitvoerder in strijd met een wettelijke plicht, namelijk de wettelijke plicht correcte informatie te verstrekken (artikel 48, lid 1 Pensioenwet). En die plicht geldt niet alleen voor de inhoud van de offerte, maar voor alle informatie, dus ook de jaarlijks verstrekte opgave van de opgebouwde pensioenaanspraken.

Door aanpassing van de pensioenwet is er bij het verstrekken van onjuiste informatie dus al meteen sprake van onrechtmatig handelen. Er is dan ook aansprakelijkheid als er sprake is van schade en van een causaal verband.

Schade en causaal verband

Door de fout is er een onrechtmatige daad gepleegd, maar er moet uiteraard wel sprake zijn van schade en van een causaal verband tussen de onjuiste informatieverstrekking en die schade, om ook te kunnen spreken van aansprakelijkheid en een verplichting tot vergoeding van schade.

Het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden benadrukt in voornoemde uitspraak echter dat het causaal verband tussen de fout van de pensioenuitvoerder en de schade niet onomstotelijk hoeft te worden bewezen. ‘Aannemelijkheid’ is voldoende:

door de fout is hem de keuze ontnomen om dat af te wegen tegen de (wel juiste) financiële consequenties van vroegpensioen. Het hof acht dan ook aannemelijk dat [appellant] zonder de fout van het Pensioenfonds niet per 1 mei 2012 met vroegpensioen zou zijn gegaan.”

In andere gevallen is geoordeeld dat het gestelde causaal verband en uiteindelijke schade niet aannemelijk is gemaakt. Als de schade en het causaal verband dus niet aannemelijk en concreet genoeg wordt gemaakt, kan de rechter oordelen dat het bestaan daarvan niet is gebleken. 

Vragen?

Heeft u vragen of zoekt u een advocaat gespecialiseerd in het aansprakelijkheidsrecht en het verzekeringsrecht? Neem vrijblijvend contact op.

Salva Schaderecht is een advocatenkantoor  gespecialiseerd in aansprakelijkheid, letselschade en verzekeringsrecht.

Salva Schaderecht | info@salvaschaderecht.nl | 085 800 8080 | Jansbuitensingel 7, 6811 AA Arnhem