Nieuwe aanbevelingen voor smartengeld vanaf 1 januari 2026: meer uniformiteit en duidelijkheid

De Raad voor de Rechtspraak heeft nieuwe aanbevelingen voor de begroting van smartengeld op grond van art. 6:106 BW vastgesteld. Deze aanbevelingen zijn gebaseerd op de zogenoemde Rotterdamse Schaal en gelden vanaf 1 januari 2026. Zij beogen meer rechtseenheid en voorspelbaarheid te brengen in de vaststelling van smartengeld door rechters in zowel civiele als strafzaken

Hoewel de aanbevelingen niet bindend zijn, vormen zij een belangrijk richtsnoer voor de rechtspraktijk.

De Rotterdamse Schaal: uitgangspunt voor smartengeld

In opdracht van de Raad voor de Rechtspraak heeft de Erasmus Universiteit Rotterdam een model ontwikkeld dat is geïnspireerd op de Engelse Guidelines for the Assessment of General Damages in Personal Injury Cases. In de Rotterdamse Schaal wordt smartengeld ingedeeld naar aard en ernst van het letsel of de normschending, met per categorie een bandbreedte waarbinnen een passend bedrag kan worden vastgesteld.

De nieuwe aanbevelingen vullen deze schaal aan met normatieve keuzes, zodat rechters over één samenhangend beoordelingskader beschikken

Belangrijkste aanbevelingen op een rij

1. Bandbreedtes zijn richtinggevend, maar niet absoluut

De rechter wordt geacht de Rotterdamse Schaal als uitgangspunt te nemen. Afwijken van de bandbreedte is toegestaan, mits dit deugdelijk wordt gemotiveerd. Juist die motivering draagt bij aan verdere rechtsontwikkeling en rechtseenheid.

2. Opslag voor jonge slachtoffers

Bij blijvend letsel in de A- en B-categorie geldt:

• +25% voor kinderen tot en met 14 jaar

• +15% voor jongeren en jongvolwassenen van 15 tot en met 29 jaar

Deze opslag komt bovenop het “neutrale” bedrag en mag leiden tot overschrijding van de bandbreedte. De gedachte hierachter is dat jongere slachtoffers hun hele leven met de gevolgen van het letsel moeten leven

3. Opslag bij ernstige verwijtbaarheid of opzet

Bij ernstige verwijtbaarheid of opzet kan het smartengeld worden verhoogd met:

• 10% tot 25%, waarbij 25% is gereserveerd voor uiterst verwijtbaar handelen.

Bij risicoaansprakelijkheid geldt geen opslag. Ook hier kan de bovenzijde van de bandbreedte worden overschreden. De aanbeveling beoogt recht te doen aan het extra leed dat slachtoffers ervaren bij opzettelijk toegebracht letsel

4. Geen vermenigvuldiging van correcties

Indien zowel een leeftijds- als een opzetcorrectie aan de orde is, worden deze los van elkaar berekend en vervolgens opgeteld. Vermenigvuldiging van percentages is uitdrukkelijk niet de bedoeling.

5. Meervoudig letsel: beperking van cumulatie

Bij meerdere, niet-samenhangende letsels geldt:

• zwaarste letsel: 100%

• tweede letsel: 50%

• derde en volgende letsels: geen afzonderlijke optelling, maar wel mee te wegen als factor

Deze aanpak voorkomt buitensporige cumulatie en bevordert een evenwichtige vergoeding

6. Duur van het letsel als afzonderlijke factor

De aanbevelingen introduceren duidelijke grenzen:

• kortdurend letsel: herstel binnen 6 maanden

• langdurig letsel: herstel tot 2 jaar

• blijvend letsel: klachten na 2 jaar

Niet de medische eindtoestand, maar de feitelijke duur en ernst van het letsel is bepalend voor de hoogte van het smartengeld.

Wat betekent dit voor de letselschadepraktijk?

Voor slachtoffers, aansprakelijke partijen en verzekeraars betekent dit:

• meer voorspelbaarheid in de begroting van smartengeld;

• meer transparantie in rechterlijke motivering;

• betere mogelijkheden om een zaak buiten rechte te regelen op basis van realistische verwachtingen.

Voor advocaten biedt de Rotterdamse Schaal, in combinatie met deze aanbevelingen, een stevig fundament voor onderbouwing van smartengeldvorderingen.

Conclusie

Met deze aanbevelingen zet de rechterlijke macht een belangrijke stap richting meer uniformiteit en consistentie bij de vaststelling van smartengeld. Hoewel maatwerk altijd nodig blijft, ontstaat een duidelijker kader waarbinnen dat maatwerk wordt geleverd.

Klik hier voor de volledige tekst van de aanbevelingen.

Bij Schaderecht Advocatuur volgen wij deze ontwikkelingen op de voet en passen wij ze actief toe in onze advisering en procedures.

Vragen?

Heeft u vragen of zoekt u een advocaat die is gespecialiseerd in  aansprakelijkheidsrecht, letselschade en verzekeringsrecht? Neem vrijblijvend contact op. Schaderecht Advocatuur is een advocatenkantoor gespecialiseerd in aansprakelijkheid, letselschade en verzekeringsrecht.

Schaderecht Advocatuur | info@schaderecht.nl | 085 800 8080 |  Jansbuitensingel 7, 6811 AA Arnhem