Over het algemeen is iedereen blij als hij of zij door een arts geholpen kan worden bij gezondheidsklachten. Er gaan ook wel eens dingen fout bij een medische behandeling. Kan de behandelend arts of het ziekenhuis dan worden aangesproken voor de geleden schade?

Wat is de grondslag van aansprakelijkheid voor medische fouten?

Tussen de patiënt en de arts bestaat er een behandelingsovereenkomst (artikel 7:446 lid 1 en 2 Burgerlijk Wetboek).  Deze overeenkomst houdt een verplichting in tot het verrichten van handelingen op het gebied van de geneeskunde en het verplegen en verzorgen van de patiënt (artikel 7:446 lid 3 BW). Van een arts mag verwacht worden dat hij zich gedraagt met de zorgvuldigheid van een redelijk bekwame en redelijk handelend vakgenoot. Indien de arts dit niet doet, is er sprake van een tekortkoming in de nakoming van de behandelingsovereenkomst De grondslag van de aansprakelijkheid is dan wanprestatie op grond van artikel 6:74 BW.

Wanneer is er sprake van een tekortkoming in de nakoming?

Een arts dient zorgvuldig te handelen. Deze zorgvuldigheid is door de Hoge Raad in 1991 verder ingevuld. Het gaat om de zorgvuldigheid die van een redelijk bekwaam en redelijk handelend vakgenoot onder dezelfde omstandigheden mag worden verwacht. In de praktijk wordt er vaak aangesloten bij de professionele standaard. Het is goed om hierbij op te merken dat het volgen van een protocol niet onder alle omstandigheden leidend (en juist) is. Soms vraagt het juist van een arts om af te wijken van een protocol, bijvoorbeeld bij allergieën.

Fout van een ander (dan de arts) of gebruik ongeschikte zaak

Ook een tekortkoming van een hulppersoon kan aan een arts worden toegerekend op basis van de wet (artikel 6:76 BW). Dit kan het geval zijn als de arts supervisie heeft over de hulppersoon. De hulppersoon moet wel betrokken zijn bij het uitvoeren van de verplichting uit de verbintenis. Dit wordt strikt opgevat in de rechtspraak.

Hetzelfde geldt voor het gebruik van ongeschikte zaken. Een arts kan een tekortkoming door het gebruik van een ongeschikte zaak toegerekend worden (ook al is er geen sprake van schuld). Een zaak is ongeschikt als het niet de eigenschappen bezit die voor de uitvoering van de verbintenis vereist zijn.

Kan je dan de arts of het ziekenhuis aanspreken?

Indien de grondslag toerekenbare tekortkoming is, hangt het ervan af of de arts een werknemer is of als zelfstandige voor het ziekenhuis werkt. Als de arts in loondienst bij het ziekenhuis werkt, wordt het ziekenhuis als opdrachtnemer van de opdracht gezien. De arts zelf is dan geen partij bij de behandelingsovereenkomst, maar voert deze uit voor het ziekenhuis. Als de arts als zelfstandige werkt, is hij wel partij bij de overeenkomst.

Wie moet de tekortkoming bewijzen?

In dit geval geldt de hoofdregel van artikel 150 van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering. Wie zich op het gevolg beroept, moet bewijzen. Dit betekent dat de patiënt zal moeten bewijzen dat er sprake is van een tekortkoming in de nakoming. De arts is wel gehouden om voldoende feitelijke informatie te verschaffen aan de patiënt voor zijn bewijslevering. Dit komt doordat de belangrijke informatie in het domein van de arts ligt. In de praktijk wordt ook vaak een deskundige ingeschakeld om te bepalen of er een sprake is van een tekortkoming.

Toerekenbaarheid

Als er sprake is van een tekortkoming in de nakoming, moet deze tekortkoming toerekenbaar zijn. Deze toerekenbaarheid is mogelijk op grond van schuld of risico. Van een schuldaansprakelijkheid kan sprake zijn als een arts objectief niet volgens de zorgvuldigheidsnorm heeft gehandeld. Van risicoaansprakelijkheid is sprake als een arts een patiënt aan te veel risico heeft blootgesteld, hetgeen niet volgens de zorgvuldigheidsnorm verwacht mag worden van de arts. De arts kan als verweer voeren dat de tekortkoming niet toerekenbaar is. Indien de patiënt dit betwist, is het aan de arts om te bewijzen dat het niet toerekenbaar is.

Andere mogelijke grondslagen

Indien er niet geoordeeld kan worden dat er sprake is van een toerekenbare tekortkoming in de overeenkomst, kan de patiënt altijd via de weg van onrechtmatige daad (artikel 6:162 BW) proberen om het ziekenhuis of de arts aan te spreken. De patiënt moet dan aantonen dat er onrechtmatig is gehandeld. De onrechtmatigheid dient voort te vloeien uit de wet, het recht of hetgeen in het maatschappelijk verkeer betamelijk is.

Smartengeld medische fout

Als aansprakelijkheid vast komt te staan, wordt bij het vaststellen van de schade vaak smartengeld toegekend. De schade van het niet stellen van een diagnose of niet verrichten van juist onderzoek om die diagnose te kunnen stellen is afhankelijk van de ernst en de aard van de gevolgen van die verkeerde diagnose. Zo werd aan een 59 jarige vrouw €7.500 smartengeld toegekend na een medische fout waarna haar pink geamputeerd moest worden. In een ander geval werd €41.361 toegekend nadat een man een herseninfarct kreeg tijdens een hartoperatie waardoor hij volledig arbeidsongeschikt raakte doordat hij onjuist was aangesloten op een machine.

Conclusie

Indien er sprake is van een arts die niet volgens de geldende zorgvuldigheidsnormen heeft gehandeld, kan het zijn dat er sprake is van een toerekenbare tekortkoming in de nakoming van de behandelingsovereenkomst. De arts of het ziekenhuis kan dan aansprakelijk worden gesteld voor de schade die als gevolg van die fout is geleden. Of de arts ook daadwerkelijk aansprakelijk is voor de geleden schade hangt altijd af van de omstandigheden van het geval.

Vragen?

Heeft u vragen of zoekt u een advocaat die is gespecialiseerd letsel en aansprakelijkheid? Neem vrijblijvend contact op.

Salva Schaderecht is een advocatenkantoor  gespecialiseerd in aansprakelijkheid, letselschade en verzekeringsrecht.

Salva Schaderecht | info@salvaschaderecht.nl | 085 800 8080 | Jansbuitensingel 7, 6811 AA Arnhem