Onlangs heeft de Commissie van Beroep van het KiFiD (Klachteninstituut Financiële Dienstverlening) een uitspraak gedaan over de uitleg van verzekeringsvoorwaarden. In de betreffende zaak ging het om uitleg van de woorden ‘onvoorzien en onverwacht’ in de verzekeringsvoorwaarden. De Commissie van Beroep bevestigt de eerdere uitspraak van de Geschillencommissie, maar nuanceert deze wel.

KiFiD

Het KiFiD is een klachteninstituut waar consumenten en kleine ondernemers naartoe kunnen met hun klachten over financiële producten en dienstverlening. Denk hierbij aan hypotheken of verzekeringen. Het indienen van een klacht bij het KiFiD is een alternatief voor het voorleggen van een geschil bij de rechter.

Uitspraken van het KiFiD kunnen zowel bindend als niet-bindend zijn. Dit is afhankelijk van de afspraken die de financiële dienstverlener met het KiFiD heeft gemaakt en de keuze van de consument.

De procedure bij het KiFiD

Voordat de Geschillencommissie van het KiFiD een uitspraak doet, zullen partijen moeten onderhandelen over een oplossing. Als bemiddeling niet tot een oplossing leidt, zal de Geschillencommissie een uitspraak doen.

Tegen de uitspraak van de Geschillencommissie kan onder bepaalde voorwaarden beroep worden ingesteld bij de Commissie van Beroep. Ook is het mogelijk een uitspraak van de Geschillencommissie door de rechter te laten toetsen.

De betreffende zaak gaat over een verzekeraar die tegen een uitspraak van de Geschillencommissie bij de Commissie van Beroep in beroep komt. De feiten zijn de volgende.

Waterschade door opengelaten kraan

Een consument-verzekerde wil ’s avonds zijn hartmedicatie innemen. Hiervoor heeft hij een glas water nodig. Als hij de kraan in de keuken opendraait, komt er geen water uit. Een waterstoring in de straat is de oorzaak. De verzekerde vergeet vervolgens de kraan weer dicht te draaien en laat ook de stop in de gootsteen zitten. Die nacht wordt de storing verholpen en de volgende ochtend blijken de keuken en kelder te zijn ondergelopen.

Oordeel Geschillencommissie

De verzekerde meldt de schade bij zijn verzekeraar. De verzekeraar weigert uit te keren, omdat de schade niet ‘onvoorzien en onverwacht’ was, zoals wel is vereist voor dekking volgens de polisvoorwaarden. Tegen deze weigering dient de verzekerde een klacht in bij de Geschillencommissie van het KiFiD.

De Geschillencommissie stelt de verzekerde in zijn gelijk en oordeelt dat ‘onvoorzien en onverwacht’ subjectief moet worden uitgelegd. Dit betekent dat bij de invulling van dit criterium moet worden gekeken naar de verwachting en inschatting van de verzekerde zelf en niet wat hij objectief gezien behoorde te verwachten.

Subjectieve of objectieve uitleg

Bij toepassing van een subjectieve uitleg van de woorden ‘onvoorzien en onverwacht’, komt betekenis toe aan de persoonlijke, subjectieve omstandigheden van de verzekerde. In de stress van het vinden van water voor het innemen van de hartmedicijnen, had de verzekerde helemaal niet door dat hij de kraan had opengelaten en de gootsteen nog afgesloten was. Dat hij dit wellicht redelijkerwijs had behoren te weten, speelt geen rol bij de subjectieve invulling.

De verzekeraar komt in beroep tegen deze subjectieve toepassing en is van mening dat ‘onvoorzien en onverwacht’ objectief moet worden uitgelegd. Een objectieve uitleg zou volgens de verzekeraar in dit geval betekenen dat de verzekerde in redelijkheid had behoren te voorzien dat een opengedraaide kraan en afgesloten gootsteen tot schade zouden leiden. De schade zou volgens de verzekeraar bij de objectieve invulling daarom niet ‘onvoorzien en onverwacht’ zijn, waardoor de schade niet wordt gedekt.

Oordeel Commissie van Beroep

De Commissie van Beroep volgt het argument van de verzekeraar niet, maar sluit zich ook niet aan bij de subjectieve uitleg die de Geschillencommissie in eerste aanleg hanteerde.

De Commissie van Beroep begint bij het begin door de betekenis van de verzekeringsvoorwaarden vast te stellen. Dit gebeurt door middel van uitleg. In het kader van verzekeringsovereenkomsten tussen een verzekeraar en consument waarover door hen niet is onderhandeld, vindt de uitleg plaats aan de hand van objectieve factoren zoals de bewoordingen van de bepaling, gelezen in het licht van de polisvoorwaarden als geheel en van de eventueel bij de polisvoorwaarden behorende toelichting (HR Chubb/Dagenstaed).

De Commissie van Beroep voegt hieraan toe dat als er na de uitleg onduidelijkheid over de betekenis van verzekeringsvoorwaarden rest, de voorwaarde ten voordele van de consument zal moeten worden uitgelegd. Deze uitleg ten voordele van de consument is gebaseerd op het ‘contra proferentem’-beginsel (wat betreft algemene voorwaarden in consumentenovereenkomsten vastgelegd in artikel 6:238 lid 2 BW).

Onduidelijke voorwaarde

Volgens de Commissie van Beroep heeft ‘onvoorzien en onverwacht’ geen duidelijke betekenis. Zo betoogt de verzekeraar dat hiermee een objectieve onvoorzienbaarheid wordt bedoeld, maar is de verzekerde van mening dat ‘onvoorzien en onverwacht’ subjectief moet worden ingevuld. De Commissie van Beroep sluit zich bij geen van beide invullingen aan, zoals de Geschillencommissie dit wel deed door toepassing te geven aan de subjectieve invulling.

Uiteindelijk oordeelt de Commissie van Beroep dat er te weinig aanknopingspunten zijn voor de door de verzekeraar voorgestane uitleg. Aangezien de uitleg die de verzekerde aan de bepaling gaf ook in redelijkheid kan worden gegeven, is er geen sprake van een duidelijke voorwaarde. Deze onduidelijkheid leidt ertoe dat de voor de consument-verzekerde meest gunstige uitleg zal worden gevolgd. Het gevolg is dat de verzekeraar dekking moet verlenen aan de verzekerde.

Ten slotte expliciteert de Commissie van Beroep dat zij met deze uitkomst niet bevestigt dat ‘onvoorzien en onverwacht’ subjectief moet worden uitgelegd, zoals de Geschillencommissie dit wel oordeelde. De Commissie van Beroep heeft haar uitspraak gebaseerd op het feit dat de verzekeraar de voorwaarde niet duidelijk heeft opgesteld, waardoor de voor de verzekerde meest gunstige uitleg wordt gevolgd.

De volledige uitspraak van de Commissie van Beroep van het KiFiD leest u hier (nr. 2023-0032).

Vragen?

Heeft u vragen of zoekt u een advocaat die is gespecialiseerd in het verzekeringsrecht? Neem vrijblijvend contact op.

Salva Schaderecht is een advocatenkantoor  gespecialiseerd in aansprakelijkheid, letselschade en verzekeringsrecht.

Salva Schaderecht | info@salvaschaderecht.nl | 085 800 8080 | Jansbuitensingel 7, 6811 AA Arnhem