De samenwerking tussen politie, verkeersslachtofferorganisaties, verzekeraars, gemeenten en verkeersdeskundigen, heeft een nieuw protocol opgeleverd dat moet zorgen voor een betere analyse van verkeersongevallen. Het doel is om onveilige situaties aan te pakken zodat ongevallen worden voorkomen.
Het gaat om het “Ongevallenprotocol afhandeling ernstige verkeersongevallen”.
Klik hier om alles te lezen over dit protocol.
Op www.verkeersongevallenprotocol.nl staat hierover het volgende:
Over het protocol
Structureel de verkeersveiligheid verbeteren en passende aandacht geven aan slachtoffers van ernstige verkeersongevallen. Dat zijn de doelstellingen van het standaard verkeersongevallenprotocol voor wegbeheerders. Dit protocol is het resultaat van een samenwerking tussen verzekeraars, politie, slachtofferorganisaties, gemeenten en verkeerskundigen.
Het protocol beschrijft de te doorlopen stappen na een ernstig verkeersongeval:
- Passende aandacht voor slachtoffers
De gemeente kan haar medeleven bijvoorbeeld laten blijken door een persoonlijke brief van de burgemeester. Daarnaast regelt het protocol dat slachtoffers/nabestaanden (als ze daar behoefte aan hebben) worden geïnformeerd over de (resultaten van) de vervolgstappen die worden genomen. - Regie op communicatie
Stroomlijn de communicatie met de slachtoffers en/of nabestaanden, maar ook richting media. Hiermee kan worden voorkomen dat slachtoffers/nabestaanden via de media eerder of iets anders te horen krijgen over de toedracht en de afhandeling. Regel ook dat slachtoffers/nabestaanden (als ze dat willen) een vast aanspreekpunt krijgen bij de gemeente, waarbij ze kunnen informeren naar de stand van zaken. - Verkeerskundige analyse van de situatie
Los van ongevalstoedracht, schuld en omstandigheden, voert de wegbeheerder een schouw uit op de ongevalslocatie. De schuldvraag blijft hierbij nadrukkelijk buiten beschouwing. Bij de schouw worden verkeersveiligheidsrisico’s op de ongevalslocatie in beeld gebracht en wordt gekeken of er (op korte termijn) verbeteringen aan de infrastructuur mogelijk zijn. Hiermee kunnen mogelijke toekomstige ongevallen en slachtoffers op deze locatie worden voorkomen. Het protocol regelt hoe, door wie en op welke termijn de analyse wordt uitgevoerd, en hoe de resultaten worden vastgelegd. Bovendien regelt het protocol hoe de gemeentelijke organisatie omgaat met de resultaten van de analyse. - Direct verbeteren wat kan
De wegbeheerder treft op korte termijn de nodige quick-win maatregelen. Niet alleen om toekomstige ongevallen zo veel mogelijk te voorkomen, maar ook om (aan slachtoffers/nabestaanden, maar ook aan de omgeving) te laten zien dat de gemeente hen serieus neemt en de verkeersveiligheid belangrijk vindt. In het protocol is vastgelegd op welke manier de wegbeheerder deze quick-wins in gang kan zetten. - Proactief inzichten gebruiken ter verbetering vergelijkbare locaties
De wegbeheerder gebruikt inzichten uit de analyse van de verkeerssituatie om ook andere locaties veiliger te maken en slachtoffers te voorkomen. Steeds meer gemeenten werken risico-gestuurd. Dat betekent dat pro-actief maatregelen worden genomen om het risico op ongevallen te verkleinen. De schouw op de ongevalslocatie brengt mogelijk risico’s aan het licht die ook op andere locaties in de gemeente aan de orde (kunnen) zijn. In het protocol staat beschreven dat deze risico’s worden vastgelegd en dat (periodiek) wordt geïnventariseerd of maatregelen op andere (vergelijkbare) locaties zinvol zijn.
Financiers van het project zijn: Stichting Achmea Slachtoffer en Samenleving, Interpolis en de gemeenten Tilburg, Alphen aan den Rijn en Velsen. Het protocol is met goed gevolg in een pilot getest in de genoemde gemeenten en is nu voor alle Nederlandse wegbeheerders beschikbaar. Naast het protocol zelf is er een blauwdruk voor implementatie beschikbaar, waardoor wegbeheerders het protocol daadwerkelijk in de praktijk kunnen brengen. U kunt de bestanden op deze pagina downloaden. ”
Tekst Protocol
De tekst van het protocol is te downloaden. Die tekst kunt u ook hieronder lezen.
Gemeente [naam gemeente] [logo]
Verkeersongevallen-protocol
[datum][A] Inleiding
- Wanneer er in [gemeente] een verkeersongeval met ernstige of dodelijke afloop gebeurt, wordt veelal snel handelen gevergd van de gemeente op het vlak van communicatie, aandacht voor (familie van) het slachtoffer en beoordeling en (eventueel )aanpassing van de verkeerssituatie. Het Strategisch Plan Verkeersveiligheid vraagt gemeenten bovendien om risicogestuurd beleid te voeren om ongevallen te voorkomen. Locaties die gelijkenis vertonen met de ongevalslocatie zouden daarom preventief moeten worden aangepakt.
- [Naam gemeente] kiest ervoor om hiervoor een gestandaardiseerde handelingswijze te hanteren (namelijk dit protocol) die in werking kan treden als er een ernstig ongeval heeft plaatsgevonden.
[B] Wanneer treedt het protocol in werking?
- Het protocol heeft betrekking op ernstige verkeersongevallen.
- Onder ernstige ongevallen wordt verstaan:
- Ongevallen met dodelijk afloop
- Letselongevallen waarbij de Forensische Opsporing Verkeer (voorheen VOA) van de politie ter plaatse komt voor onderzoek
- (eventueel aanvullende criteria)
- Bij alle andere ongevallen in [naam gemeente] treedt het protocol NIET in werking.
[C] Doelstelling van het protocol
- Het verkeersongevallenprotocol regelt de manier waarop de gemeente [naam gemeente] een ernstig ongeval afhandelt samen met haar partners.
- Vijf aspecten komen daarbij aan de orde:
- Stroomlijnen communicatie
- Aandacht voor nabestaanden of familie slachtoffer
- Analyse ongevalslocatie
- Quick-wins uitvoeren
- Maatregelen bij vergelijkbare situaties
- Op de volgende pagina’s wordt per aspect beschreven welke stappen [naam gemeente] zet en wie hiervoor verantwoordelijk is.
1. Stroomlijnen communicatie
- De communicatie bestaat uit verschillende onderdelen en verantwoordelijkheden:
- Communicatie over toedracht van het ongeval gebeurt door
- Communicatie over strafrechtelijke aspecten (schuldvraag) gebeurt door de officier van justitie
- Communicatie over schouw van de locatie en mogelijke maatregelen op de ongevalslocatie gebeurt door de
- Direct na een ernstig verkeersongeval vindt de communicatie als volgt plaats:
- De nabestaanden (bij dodelijk ongeval) of familie (bij ongeval met ernstig letsel) worden direct geïnformeerd door de politie (basisteam).
- [naam functie van gemeente] wordt zo spoedig mogelijk geïnformeerd door de politie [naam functie politie]. De politie geeft daarbij het volgende door: ongevalslocatie, datum/tijd, korte omschrijving van de toedracht, wel of geen dodelijke afloop.
- [naam functie van gemeente] informeert zo spoedig mogelijk relevante collega’s: afdeling communicatie, wethouder verkeer en zijn bestuursadviseur, secretariaat burgemeester.
- Communicatie over het vervolgtraject c.q. mogelijke aanpassingen van de verkeerssituatie wordt gecoördineerd door [naam functie van gemeente], waarbij deze:
- de afdeling communicatie informeert over de ontwikkelingen
- zo nodig persberichten opstelt of laat stellen
- desgevraagd contact met de nabestaanden of slachtoffers onderhoudt
- afstemt met het kabinet van de burgemeester over de acties zoals genoemd onder b en c.
- Woordvoering met de pers verloopt via de afdeling communicatie.
- Zo nodig wordt de gemeenteraad geïnformeerd met een collegebericht.
- [Naam functie van gemeente] onderhoudt contact met de politie en mogelijke andere wegbeheerders (provincie, rijk, buurgemeente, waterschap) ten behoeve van de analyse van de ongevalslocatie (stap 3).
2. Aandacht voor nabestaanden of familie slachtoffer
- In geval van een dodelijk ongeval, stuurt de gemeente binnen [5] werkdagen na het overlijden een condoleancebrief aan de nabestaanden.
- De [naam functie van gemeente] vraagt bij de politie de contactgegevens op van de nabestaande en stelt een concept-condoleance brief op.
- Het secretariaat van de burgemeester rondt de brief af en verzendt de brief na ondertekening door de burgemeester.
- Daarbij wordt ook beoordeeld of een aanbod voor een condoleancebezoek door de burgemeester wenselijk is.
- Dit protocol voorziet in een schouw van de ongevalslocatie (stap 3). Mogelijk hebben de nabestaanden behoefte om een terugkoppeling te krijgen van de schouw en eventuele aanpassingen. Afhankelijk van de situatie kan dit worden aangeboden, waarbij de contactgegevens van de [naam functie van gemeente] worden doorgegeven als vast aanspreekpunt.
- Bij een ernstig ongeval zonder dodelijke afloop is maatwerk vereist. Afhankelijk van de aard en ernst van het ongeval wordt beoordeeld of contact met de familie van het slachtoffer (of soms ook het slachtoffer zelf) wenselijk is. Indien dit het geval is, is de werkwijze als volgt:
- Het secretariaat van de burgemeester vraagt bij de politie de contactgegevens op van de familie van het slachtoffer.
- De wethouder verkeer zoekt contact met de familie van het slachtoffer om medeleven te getuigen en stelt de vraag of een gesprek of bezoek op prijs wordt gesteld.
- Nagegaan wordt of de (familie van) het slachtoffer behoefte heeft om een terugkoppeling te krijgen van de schouw en eventuele aanpassingen. In dat geval worden de contactgegevens van de [naam functie van gemeente] doorgegeven als vast aanspreekpunt.
3. Analyse ongevalslocatie
Los van ongevalstoedracht, schuld en omstandigheden, voert de gemeente [naam gemeente] een schouw uit op de ongevalslocatie. Bij de schouw worden verkeersveiligheidsrisico’s op de ongevalslocatie in beeld gebracht en wordt gekeken of er (op korte termijn) verbeteringen aan de infrastructuur mogelijk zijn. Hiervoor geldt de volgende werkwijze:
- [Naam functie van gemeente]organiseert een schouw met relevante collega’s van de gemeente en, indien van toepassing, andere betrokken wegbeheerders. De verkeersadviseur van de politie is aanwezig bij deze schouw. Desgewenst kan ook de wijkagent aansluiten. Hiervoor wordt de ‘checklist schouwen ongevalslocatie’ gebruikt, die als bijlage is toegevoegd.
- De schouw vindt plaats binnen [twee weken] na het ongeval.
- Op basis van de schouw wordt beoordeeld of de infrastructuur verbetering behoeft, dan wel maatregelen nodig zijn op het gebied van handhaving en/of educatie.
- [Naam functie van gemeente] rapporteert over de bevindingen in overleg met de betrokken collega’s van de gemeente, mogelijke andere wegbeheerders en politie (aanwezig bij de schouw).
- Indien er voorstellen zijn tot aanpassing van de infrastructuur, bevatten deze een indicatie voor de termijn waarop realisatie kan plaats vinden, te weten:
- Korte termijn maatregelen (quick-wins)
- Maatregelen die nog nadere uitwerking behoeven
- Maatregelen die in de toekomst onderdeel worden van een (onderhouds)project
- [Naam functie van gemeente] overlegt met [de wethouder verkeer/de werkgroep verkeer] over de bevindingen en stelt vervolgens een eindadvies op over zaken die moeten worden aangepast op de locatie.
- Indien nodig, wordt een collegebericht opgesteld.
4. Quick-wins uitvoeren
Als er voorstellen zijn voor korte termijn maatregelen (quick-wins) is het belangrijk deze ook zo snel mogelijk uit te voeren. Dit vraagt om de volgende acties:
- [Naam functie van gemeente] geeft zelf opdracht tot realisatie van de aanpassing(en) of ziet erop toe dat opdracht wordt gegeven.
- Na opdrachtverlening ziet [naam functie van gemeente] erop toe dat de opdracht ook wordt uitgevoerd en op een juiste wijze.
- Indien nodig verzorgt [naam functie van gemeente] een evaluatie van de gerealiseerde aanpassing(en), al dan niet in overleg met de politie en een andere betrokken wegbeheerders.
Als er sprake is van maatregelen die niet direct uitgevoerd kunnen worden maar nog een nadere uitwerking behoeven, zorgt [naam functie van gemeente] ervoor dat deze maatregelen uitgewerkt worden. Daarna worden alsnog bovenstaande acties doorlopen.
5. Maatregelen bij vergelijkbare situaties
Risico-gestuurd werken wordt voor gemeenten steeds belangrijker. Dat betekent dat gemeenten niet wachten met het nemen van maatregelen tot er een ongeval gebeurd is, maar proactief risicolocaties aanpassen om ongevallen te voorkomen. Ook [naam gemeente] heeft het beleid om te werken volgens dit principe.
De schouw op de ongevalslocatie brengt mogelijk risico’s aan het licht die ook op andere locaties in de gemeente aan de orde zijn. Hiervoor gelden de volgende acties:
- De [naam functie van gemeente] overlegt met collega’s en [naam functie politie] of de genomen maatregelen op de ongevalslocatie ook nodig zijn op vergelijkbare locaties.
- Indien dit het geval is, stelt [naam functie van gemeente] een plan van aanpak op. Daarbij wordt ingegaan op de aard van de aanpassingen, het aantal locaties, de daarmee samenhangende kosten en de benodigde financiering.
- Vervolgens geldt ook voor de andere risicolocaties dat een indicatie wordt gegeven voor de termijn waarop realisatie kan plaats vinden, te weten:
- Korte termijn maatregelen (quick-wins)
- Maatregelen die nog nadere uitwerking behoeven
- Maatregelen die in de toekomst onderdeel worden van een (onderhouds-)project
6. verantwoording en beheer
- Het protocol geef een kader voor het proces dat onder verantwoordelijkheid van [naam functie van gemeente] wordt doorlopen.
- Het ongevallenprotocol is altijd een agendapunt in het [verkeersoverleg].
- Besluitvorming en acties naar aanleiding van schouwrapporten worden opgenomen in de notulen om zo het procesverloop te bewaken.
- De schouwrapporten worden opgeslagen op [locatie -netwerkschijf-cloud locatie]
- Indien door voortschrijdend inzicht blijkt dat een actualisatie van het ongevallenprotocol noodzakelijk is, dan ligt de verantwoordelijkheid voor deze aanpassingen bij [naam afdeling of team van gemeente X].
Bijlage: voorbeeld condoleancebrief, checklist ‘schouwen’”
