Een benadeelde die als gevolg van een onrechtmatige daad of wanprestatie door een ander schade heeft geleden en tegen deze schade is verzekerd, kan de eigen verzekeraar of de veroorzaker van de schade aanspreken voor een vergoeding. Indien de benadeelde kiest voor de eigen verzekeraar, krijgt de verzekeraar het vorderingsrecht van de verzekerde op de veroorzaker. Dit wordt in het verzekeringsrecht subrogatie genoemd.

Wat is subrogatie?

Subrogatie voor de verzekeraar is geregeld in artikel 7:962 BW. Subrogatie houdt in dat de vorderingen van de verzekerde op derden tot vergoeding van schade overgaan op de verzekeraar, indien de verzekeraar die schade heeft vergoed. Hierbij maakt het niet uit of de verzekeraar de schade verplicht of onverplicht vergoedt. De verzekeraar voldoet dus zijn eigen schuld aan de verzekerde. Door deze betaling gaat echter het vorderingsrecht van de verzekerde op de derde niet teniet. Subrogatie zorgt ervoor dat de verzekerde als schuldeiser wordt vervangen door de verzekeraar.

Gevolgen subrogatie

Er zijn verschillende gevolgen aan subrogatie verbonden. Het belangrijkste gevolg van subrogatie is dat de verzekeraar in eigen naam regres kan nemen op de schadeveroorzakende partij. De verzekeraar kan echter niet méér rechten uitoefenen dan dat de verzekerde kon.

Een tweede gevolg van subrogatie is dat de verzekerde zich moet onthouden van elke gedraging welke aan het recht van de verzekeraar tegen die derden afbreuk doet. De verzekerde die zich niet aan dit gebod houdt, is verplicht de schade die de verzekeraar hierdoor heeft geleden te vergoeden.

Daarnaast geldt dat door de overgang van de vordering op de verzekeraar ook de verbonden nevenrechten aan die vordering overgaan op de verkrijger. Op grond van artikel 6:145 BW blijven de verweermiddelen van de derde onverlet bij een overgang van vordering. Dit betekent dat de derde bijvoorbeeld een eigen schuld-verweer aan de verzekeraar kan tegenwerpen.

Bovendien kan een verzekeraar de vordering die hij door subrogatie heeft verkregen niet uitoefenen ten nadele van het recht op schadevergoeding van de verzekerde. Dit is vastgelegd in lid 2 van artikel 7:962 BW. Hiervan kan niet contractueel worden afgeweken. Dit betekent dat als het bedrag van de geleden schade hoger is dan een door de verzekeraar te betalen vergoeding eerst de nog resterende vordering van de verzekerde wordt voldaan. Wat er overblijft, komt toe aan de verzekeraar.

Wanneer geen subrogatie?

De verzekeraar wordt alleen gesubrogeerd in een vorderingsrecht van de verzekerde op een derde. Een zakelijk recht kan niet via subrogatie overgaan. Voorbeelden van zakelijke rechten zijn het eigendomsrecht en erfdienstbaarheden.

Daarnaast wordt de verzekeraar gesubrogeerd in vorderingsrechten van de verzekerde anders dan uit een verzekering. Dit betekent dat er geen subrogatie kan plaatsvinden in rechten die de verzekerde uit hoofde van een door hem gesloten verzekering heeft op een andere verzekeraar.

Vervolgens kan de verzekeraar alleen subrogeren als hij een uitkering deed ter uitvoering van een overeenkomst van een schadeverzekering. Bij een uitkering uit hoofde van een sommenverzekering vindt dus geen subrogatie plaats.

Het subrogatieverbod

Niet in alle gevallen mag de verzekeraar subrogeren in de rechten van de verzekerde. In artikel 7:962 lid 3 BW is een subrogatieverbod opgenomen door de wetgever. De verzekeraar krijgt geen vordering op:

• de verzekeringnemer,
• een medeverzekerde,
• de niet van tafel en bed gescheiden echtgenoot of de geregistreerde partner van een verzekerde,
• de andere levensgezel van een verzekerde,
• de bloedverwanten in de rechte lijn van een verzekerde,
• een werknemer of de werkgever van de verzekerde,
• degene die in dienst staat tot dezelfde werkgever als de verzekerde.

Dit subrogatieverbod geldt niet voor zover de persoon in kwestie jegens de verzekerde aansprakelijk is wegens een omstandigheid die afbreuk zou hebben gedaan aan de uitkering, indien die omstandigheid aan de verzekerde zou zijn toe te rekenen. Dit is het geval bij opzet of roekeloosheid van de derde.

Het subrogatieverbod strekt ertoe dat verhaal door een verzekeraar niet een duurzame relatie tussen verzekerde en aansprakelijke derde verstoort. De vraag of het subrogatieverbod van toepassing is, dient te worden beantwoord naar het tijdstip waarop de schade toebrengende gebeurtenis zich heeft voorgedaan. Beëindiging van de relatie zorgt er volgens de Hoge Raad niet voor dat de subrogatie alsnog tot stand komt.

Conclusie

Een verzekeraar die de schade van zijn verzekerde betaalt die door een derde is veroorzaakt, krijgt van rechtswege het vorderingsrecht van de verzekerde op de derde. Dit wordt subrogatie genoemd en is geregeld in artikel 7:962 BW. Niet in alle gevallen kan een subrogatie plaatsvinden, zoals bij een sommenverzekering, zakelijk recht of het subrogatieverbod. Wanneer er wel subrogatie plaatsvindt, zijn er verschillende gevolgen aan verbonden voor de verzekeraar, verzekerde en de aansprakelijke derde.

Vragen?

Heeft u vragen of zoekt u een advocaat verzekeringsrecht? Neem vrijblijvend contact op.

Salva Schaderecht is een advocatenkantoor  gespecialiseerd in aansprakelijkheid, letselschade en verzekeringsrecht.

Salva Schaderecht | info@salvaschaderecht.nl | 085 800 8080 | Jansbuitensingel 7, 6811 AA Arnhem