Als men schade lijdt door toedoen van een ander heeft bestaat er recht op een schadevergoeding voor de geleden schade. Het kan zo zijn dat de aansprakelijke partij is verzekerd tegen het risico van aansprakelijkheid. De verzekeraar heeft echter geen verbintenis met de benadeelde, maar alleen met de aansprakelijke partij als verzekeringnemer. De aansprakelijke partij heeft weliswaar zelf een verbintenis met de benadeelde, namelijk een verbintenis uit de wet tot vergoeding van schade, maar tussen de benadeelde en de verzekeraar bestaat niet een dergelijke verbintenis.

Zonder een wettelijke regeling daartoe, kan de benadeelde dus niet direct schadevergoeding vorderen van de aansprakelijkheidsverzekeraar. De benadeelde zou het dan moeten vorderen van de aansprakelijke partij en de aansprakelijke partij zou dan verzekeringsdekking moeten vorderen van de aansprakelijkheidsverzekeraar. Dit zou nadelig kunnen zijn voor de benadeelde.

Om het makkelijker te maken voor de benadeelde om de schadevergoeding te vorderen, is in de wet de zogenoemde ‘directe actie’ opgenomen.

Wat is de directe actie?

De directe actie is de bevoegdheid van de benadeelde om rechtstreeks van een verzekeraar betaling aan hem te vorderen van het bedrag dat de verzekerde van de aansprakelijke partij heeft te vorderen. Deze bevoegdheid is binnen het verzekeringsrecht opgenomen in artikel 7:954 lid 1 BW. De directe actie is een afgeleid recht. Dit betekent dat deze bevoegdheid is afgeleid van de vordering die de verzekerde op zijn verzekeraar heeft.

Een enigszins vergelijkbare mogelijkheid is te vinden in artikel 6 van de Wet aansprakelijkheidsverzekering motorrijtuigen (WAM). Op grond van dat artikel kan een verkeersslachtoffer direct schadevergoeding vorderen van de aansprakelijkheidsverzekeraar van de partij die aansprakelijk is voor het verkeersongeval.

Voordelen van de directe actie

Door de directe actie kan de verzekeraar direct betalen aan de benadeelde. Zonder de directe actie zou het omslachtiger zijn, want er bestaat geen contractuele relatie tussen de benadeelde en de verzekeraar. Zonder de directe actie spreekt de benadeelde de verzekerde aan. Vervolgens spreekt de verzekerde zijn verzekeraar aan. De verzekeraar betaalt een bedrag uit, wat de verzekerde moet betalen aan de benadeelde.

Dat de benadeelde rechtsreeks naar de verzekeraar kan, is gunstig voor de benadeelde. Dit kan vooral het verschil maken bij faillissement of een wederpartij zonder geld. Door de verzekeraar aan te spreken, heeft de benadeelde in ieder geval te maken met een liquide partij.

Voorwaarden van de directe actie

De directe actie kan niet altijd en niet voor alles worden ingeroepen. Er zijn een aantal voorwaarden aan verbonden. Ten eerste moet het gaan om een aansprakelijkheidsverzekering. Daarnaast moet de verzekerde het ongeval hebben gemeld bij zijn verzekeraar. Ten derde moet de benadeelde aanspraak maken op betaling. Ten vierde moet de polis dekking bieden voor de aansprakelijkheid. Tot slot moet het gaan om schade die voortvloeit uit dood of letsel.

Vooral het feit dat de verzekerde het voorval moet hebben gemeld is belangrijk. Het is niet genoeg als de benadeelde het zelf meldt bij de verzekeraar. Zo houdt de verzekerde de mogelijkheid om te beslissen of hij wel of geen beroep wil doen op zijn verzekering. Dat kan een afweging zijn als de premie van de verzekering omhoog gaat, nadat hij er een beroep op doet. De verzekerde kan het daardoor niet willen melden, maar onderling willen afhandelen.

Schade door ongeval met een gemotoriseerd voertuig

In Nederland moeten gemotoriseerde voertuigen die deelnemen aan het verkeer verplicht een WAM-verzekering hebben. Bij schade door een ongeval met een gemotoriseerd voertuig is het rechtstreeks aanspreken van een verzekeraar geregeld in de WAM.

In artikel 6 WAM heeft de benadeelde een eigen recht gekregen om schadevergoeding te vorderen bij de WAM-verzekeraar van de tegenpartij. Dit betekent dat de benadeelde bij een verkeersongeval met een gemotoriseerd voertuig rechtstreeks de verzekeraar kan aanspreken. Hierbij maakt het niet uit dat de verzekerde geen melding heeft gemaakt van het ongeval bij de verzekeraar. Dit recht van de benadeelde wordt het eigen recht genoemd. Dit is dus anders dan de directe actie.

Indien voor het schadeveroorzakende motorvoertuig meerdere aansprakelijkheidsverzekeringen zijn afgesloten, kan de benadeelde elke verzekeraar aanspreken. Tevens staat een huwelijk tussen de benadeelde en de aansprakelijke persoon er niet aan in de weg om de rechtstreekse vordering van de benadeelde geldend te maken bij de WAM-verzekeraar van de echtgenoot of echtgenote.

Dat de benadeelde een eigen recht heeft, betekent niet dat alle schade wordt vergoed. Indien de verzekerde som niet toereikend is, worden de aanspraken naar evenredigheid toegerekend. De schade die vergoed wordt is de schade die de verzekerde in zijn vermogen lijdt door zijn aansprakelijkheid jegens de benadeelde.

Verschillen tussen de directe actie en artikel 6 WAM

Anders dan bij de directe actie maakt de benadeelde op grond van artikel 6 WAM niet de vordering van de verzekerde jegens zijn verzekeraar te gelde, maar heeft hij jegens de verzekeraar een eigen zelfstandige vordering tot schadevergoeding. Bij de directe actie kan de benadeelde alleen krijgen waar de verzekerde ook recht op had gehad.

De benadeelde heeft op grond van artikel 6 WAM meer bescherming. Het eigen recht is een zelfstandig vorderingsrecht, wat betekent dat de verzekeraar geen nietigheid, verweer of verval mag tegenwerpen. Bij de directe actie kan de verzekeraar wel alles inroepen in het kader van de uitkering wat dan ook geldt tegen de benadeelde. Dit kan gevolgen hebben voor de hoogte van de vergoeding.

In artikel 7:954 BW valt onder de term ‘benadeelde’ alleen het slachtoffer zelf. De term benadeelde in artikel 6 WAM is echter ruimer. Ook een werkgever die het loon heeft doorbetaald kan een benadeelde zijn en heeft dan een eigen recht jegens de verzekeraar. Dit geldt ook voor anderen die een recht uit eigen hoofde hebben ten gevolge van het ongeval.

Tot slot heeft het eigen recht van artikel 6 WAM voorrang op de directe actie van artikel 7:954 BW. Dit betekent dat artikel 7:954 lid 1 BW buiten toepassing blijft, indien van artikel 6 WAM gebruik kan worden gemaakt.

Conclusie

Artikel 7:954 BW regelt de directe actie. Hiermee kan een benadeelde rechtstreeks naar de verzekeraar van zijn tegenpartij en betaling vorderen. Het is een afgeleid recht van de vordering van de verzekerde op de verzekeraar, wat betekent dat de benadeelde alleen krijgt wat de verzekerde zou krijgen. Bij ongevallen met een motorvoertuig geldt het eigen recht van artikel 6 WAM. Dit is een zelfstandig vorderingsrecht. De verschillen tussen de directe actie en het eigen recht zien vooral op de uitgebreidere bescherming en mogelijkheden van het eigen recht.

Vragen?

Heeft u vragen of zoekt u een advocaat? Neem vrijblijvend contact op.

Salva Schaderecht is een advocatenkantoor  gespecialiseerd in aansprakelijkheid, letselschade en verzekeringsrecht.

Salva Schaderecht | info@salvaschaderecht.nl | 085 800 8080 | Jansbuitensingel 7, 6811 AA Arnhem