In 2018 heeft de Hoge Raad een belangrijk arrest gewezen over de opzetclausule in de aansprakelijkheidsverzekering voor particulieren (hierna: AVP). Na dit arrest was de vraag hoe er door rechters met deze uitspraak werd omgegaan. Het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden heeft de uitleg van de Hoge Raad in het Shaken Baby-arrest toegepast op een andere clausule dan de opzetclausule.

Wat gebeurde er in het Shaken Baby-arrest?

Het Shaken Baby-arrest ging over een vader die zijn eigen huilende baby zodanig heen en weer schudde dat het leidde tot hersenletsel. Zijn AVP weigerde dekking, omdat volgens de verzekeraar deze gedraging onder de opzetclausule viel. Hierdoor was dekking uitgesloten. De Hoge Raad oordeelde echter dat soms, wegens de bijzondere omstandigheden van het geval, de clausule niet van toepassing is. De verzekeraar moest hier dan ook dekking bieden.

Wat is er bijzonder aan de uitspraak van de Hoge Raad?

Aan de hand van de maatschappelijke betekenis die de aansprakelijkheidsverzekering in het maatschappelijk verkeer heeft, oordeelde de Hoge Raad dat er ruimte bestaat om de opzetclausule zodanig toe te passen dat redelijke en maatschappelijk aanvaardbare resultaten worden bereikt. Dit kan wanneer er bijzondere omstandigheden spelen. Dan kan het dus zijn dat de verzekeraar toch dekking dient te bieden.

Lagere rechtspraak

In de lagere rechtspraak is deze door de Hoge Raad gegeven ruimte al gebruikt in andere zaken over het wel of niet toepassen van de opzetclausule. Het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden heeft die ruimte echter ook gebruikt bij de uitleg van een ándere clausule dan de opzetclausule, namelijk een ‘wapen clausule’. In die zaak ging het om een steekpartij door een kind.

Casus van de zaak in het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden ECLI:NL:GHARL:2019:11206

Een 13-jarige jongen heeft een andere 13-jarige jongen met een vlindermes in zijn rug gestoken. Het slachtoffer heeft hierdoor zeer ernstig letsel opgelopen. De ouders van de dader hebben een aansprakelijkheidsverzekering voor particulieren (AVP). De verzekeraar stelt echter dat er geen dekking is, omdat er een wapenclausule in de polis staat. Het vlindermes valt onder deze wapenclausule en daardoor is dekking uitgesloten.

Oordeel van het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden

Het gerechtshof begint met het benadrukken van de belangrijke functie van de AVP in het maatschappelijk verkeer. Het is van belang dat de AVP zowel aan de dader als aan het slachtoffer bescherming biedt. De maatschappelijke functie en de daarop gebaseerde verwachtingen van verzekerden rechtvaardigen een ruime dekkingsomvang. Doordat de handvatten van de Hoge Raad in het Shaken Baby-arrest gebaseerd zijn op de maatschappelijke functie en belang van de AVP, oordeelt het gerechtshof dat deze gecreëerde ruimte ook bestaat voor ándere clausules in de AVP dan de opzetclausule.

Het gerechtshof oordeelt dat in dit geval zulke bijzondere omstandigheden aan de orde zijn dat uitsluiting van dekking op basis van de wapenclausule in dit geval niet tot een redelijk en aanvaardbaar resultaat leidt. De clausule dient dus ook daarom buiten toepassing te blijven en de verzekeraar dient dekking te bieden.

Conclusie

De gecreëerde ruimte door de Hoge Raad in het Shaken Baby-arrest wordt in de praktijk dus niet alleen gebruikt in het kader van de opzetclausule in de AVP. Rechters gebruiken de ruimte ook ten aanzien van  andere clausules die dekking uitsluiten. Dit kan alleen als er bijzondere omstandigheden spelen en het niet buiten toepassing laten van de uitsluitingsclausule tot een niet maatschappelijk en aanvaardbaar resultaat leidt.

Klik hier om te lezen over de opzetclausule in het algemeen.

Vragen?

Heeft u vragen of zoekt u een advocaat die is gespecialiseerd in het verzekeringsrecht? Neem vrijblijvend contact op.

Salva Schaderecht is een advocatenkantoor  gespecialiseerd in aansprakelijkheid, letselschade en verzekeringsrecht.

Salva Schaderecht | info@salvaschaderecht.nl | 085 800 8080 | Jansbuitensingel 7, 6811 AA Arnhem