Als er sprake is van schade en aansprakelijkheid, dan is de aansprakelijke partij verplicht om de schade te vergoeden. Maar geldt dat ook als er sprake is van eigen schuld van de benadeelde?

Eigen schuld

Er is sprake van eigen schuld als de partij die schade lijdt (de benadeelde) zelf heeft bijgedragen aan het ontstaan van de schade.

In beginsel zal de benadeelde dan de schade geheel of gedeeltelijk zelf moeten dragen, tenzij de fout van de aansprakelijke partij veel ernstiger is of als de benadeelde door die uitkomst te hard wordt getroffen. De billijkheid eist in dat geval een andere verdeling.

Artikel 6:101 BW

De zogenoemde eigens schuld regeling wordt geregeld in artikel 6:101 BW. Dit artikel luidt:

Wanneer de schade mede een gevolg is van een omstandigheid die aan de benadeelde kan worden toegerekend, wordt de vergoedingsplicht verminderd door de schade over de benadeelde en de vergoedingsplichtige te verdelen in evenredigheid met de mate waarin de aan ieder toe te rekenen omstandigheden tot de schade hebben bijgedragen, met dien verstande dat een andere verdeling plaatsvindt of de vergoedingsplicht geheel vervalt of in stand blijft, indien de billijkheid dit wegens de uiteenlopende ernst van de gemaakte fouten of andere omstandigheden van het geval eist.”

Voorbeelden van eigen schuld zoals bedoeld in artikel 6:101 BW

Bij letselschade speelt er regelmatig een discussie over het bestaan van eigen schuld.

Een veel voorkomend geval van eigen schuld aan het ontstaan van schade in het verkeer is bijvoorbeeld het niet dragen van een autogordel of het meerijden met een dronken bestuurder.

Bij geweld en mishandeling kan sprake zijn van eigen schuld van het slachtoffer als het slachtoffer het geweld zelf heeft uitgelokt.

Hoofdregel bij eigen schuld: causale verdeling

De hoofdregel volgt uit het eerste gedeelte van het artikel. Dat gedeelte bepaalt dat de vergoedingsplicht wordt verminderd door de schade over de benadeelde en de vergoedingsplichtige te verdelen.

Dit gebeurt in evenredigheid met de mate waarin de aan ieder toe te rekenen omstandigheden tot de schade hebben bijgedragen. Deze verdeling wordt de causale verdeling of causaliteitsafweging genoemd.

Deze volgt uit de mate waarin aan partijen toe te reken omstandigheden hebben bijgedragen aan de schade. Hierbij is enkel de causaliteit van belang. In de causale verdeling mag de ernst van de gemaakte fouten niet worden betrokken.

Als een benadeelde voor 50% heeft bijgedragen aan het ontstaan van de schade, dan wordt de vergoedingsplicht van de aansprakelijke partij verminderd met 50%.

Deze causale verdeling vindt plaats door middel van schatting door partijen zelf. Als zij daar niet samen uitkomen dan zal een rechter het percentage moeten schatten. Er kan daarbij gekeken worden naar vergelijkbare gevallen uit de rechtspraak, als die er zijn.

Billijkheidscorrectie

Als benadeelde door de verdeling van de schade op basis van de causale verdeling te hard wordt geraakt eist de billijkheid in dat geval een andere verdeling.

Deze uitzondering wordt gegeven in het tweede gedeelte van het artikel waarin staat dat een andere verdeling plaatsvindt of de vergoedingsplicht vervalt of geheel in stand blijft, indien de billijkheid dit wegens de uiteenlopende ernst van de gemaakte fouten of andere omstandigheden van het geval eist.

Dit wordt de billijkheidscorrectie genoemd. Bij het toepassen van de billijkheidscorrectie wordt  van de hoofdregel afgeweken.

Omstandigheden voor het toepassen van een billijkheidscorrectie

Wanneer vereist de billijkheid dan een andere verdeling? Dit wordt door de wet opengelaten. De wet geeft slecht één voorbeeld: de uiteenlopende ernst van de gemaakte fouten. De andere omstandigheden die hierbij een rol kunnen spelen volgen uit de rechtspraak.

Omstandigheden die toepassing van een billijkheidscorrectie rechtvaardigen zijn bijvoorbeeld:

• de uiteenlopende ernst van de gemaakte fouten,
• de ernst van het letsel (zie over de ernst van het letsel en de billijkheidscorrectie ook dit uitgebreide artikel),
• het bestaan van verzekeringen waaronder de schade of de aansprakelijkheid is gedekt,
• de jeugdigheid van het slachtoffer.

Deze opsomming is niet limitatief. Het hangt steeds van de omstandigheden van het geval af of de billijkheid een andere verdeling eist dan de causale verdeling.

Schadebeperkingsplicht

Soms kan er ook sprake zijn van eigen schuld in de zin van artikel 6:101 BW als een benadeelde ná een aansprakelijkheid scheppende gebeurtenis te weinig doet om schade te beperken of te voorkomen.

Als hiervan sprake is dan kan dat een reden zijn om de vergoedingsplicht van de aansprakelijke partij te verminderen.

Bij letselschade valt hierbij te denken aan het zonder goede reden niet laten behandelen van letsel, waardoor de schade niet wordt beperkt.

Bewijs van eigen schuld

Het is aan de partij die een beroep doet op eigen schuld in de zin van artikel 6:101 BW om dat ook te bewijzen. De aansprakelijke partij die vindt dat de benadeelde zelf heeft bijgedragen aan het ontstaan van de schade zal dus moeten bewijzen dat daarvan sprake is.

Vragen?

Heeft u vragen of zoekt u een advocaat die is gespecialiseerd in het aansprakelijkheidsrecht? Neem vrijblijvend contact op.

Salva Schaderecht is een advocatenkantoor gespecialiseerd in aansprakelijkheid, letselschade en verzekeringsrecht.

Salva Schaderecht | info@salvaschaderecht.nl | 085 800 8080 | Jansbuitensingel 7, 6811 AA Arnhem