Slachtoffers die lichamelijk of geestelijk letsel oplopen, zijn niet de enigen die de nare gevolgen ervan ondervinden. Ook voor naasten van het slachtoffer kan het letsel grote impact hebben. Het is daarom dat de wet bij ernstig en blijvend letsel en overlijden van het slachtoffer voorziet in een schadevergoeding voor sommige naasten. Onder deze groep naasten vallen broers en zussen op dit moment niet. De minister voor Rechtsbescherming wil daar verandering in brengen.

Soorten schadevergoeding

Slachtoffers die schade hebben opgelopen waarvoor een ander aansprakelijk is, hebben recht op schadevergoeding. Schade die voor vergoeding in aanmerking komt, zijn ‘vermogensschade’ en ‘ander nadeel’. Vermogensschade is bijvoorbeeld de kapotte fiets, reparatiekosten van een beschadigde auto en het eigen risico van de zorgverzekering. Met ‘ander nadeel’ duidt de wetgever op immateriële schade: schade die niet direct in geld is uit te drukken en bestaat uit het leed en verdriet van het slachtoffer. Een ander woord voor immateriële schade is smartengeld. Ook naasten van het slachtoffer kunnen onder omstandigheden aanspraak maken op smartengeld.

Affectieschade

Smartengeld voor naasten is expliciet geregeld in artikel 6:107 en 6:108 BW. Hierin staat dat een aansprakelijke partij naast vergoeding van de schade van het slachtoffer zelf, ook verplicht is tot vergoeding van bepaalde schade aan anderen dan het slachtoffer. Recht op affectieschadevergoeding bestaat alleen als het slachtoffer zeer ernstig en ook blijvend letsel heeft opgelopen of is komen te overlijden.

In de eerste plek moet de aansprakelijke partij de kosten vergoeden die anderen ten behoeve van het slachtoffer hebben gemaakt, zoals het betalen van fysiotherapie. De persoon die voor het slachtoffer de fysiotherapiebehandelingen betaalt, kan deze kosten zelfstandig terugvorderen van de aansprakelijke partij. Het terugvorderen hoeft hierdoor dus niet via de weg van het slachtoffer zelf te gaan.

Ten tweede hebben bepaalde in de wet genoemde naasten ook recht op vergoeding van immateriële schade. Dit smartengeld voor naasten staat bekend als affectieschade. Het is een vergoeding voor het verdriet dat naasten hebben door het ernstige en blijvende letsel van het slachtoffer of diens overlijden.

Welke personen hebben recht op affectieschade?

Er bestaat alleen recht op deze vergoeding voor de personen die in de wet worden genoemd (artikel 6:107 lid 2 en 6:108 lid 4 BW). Onder andere de huwelijkspartner, ouders en kinderen worden benoemd. Broers en zussen staan niet in het rijtje.

Wel heeft de wetgever een restcategorie toegevoegd. Anderen die “in een nauwe persoonlijke relatie” tot het slachtoffer staan, kunnen onder omstandigheden recht hebben op vergoeding van affectieschade, ondanks dat zij niet expliciet in de wet staan genoemd. In de regel vallen broers en zussen niet onder deze uitzondering.

De grens voor een “nauwe persoonlijke relatie” is namelijk erg hoog. Alleen als er sprake is van een hechte affectie relatie tussen het slachtoffer en diens broer of zus, bestaat er recht op smartengeld voor hen. Hiervan is volgens rechtspraak pas sprake als de broers en zussen langdurig samenleven en daarbij ook voor elkaar zorgen. Dat broers en zussen samen zijn opgegroeid en veel contact hebben is meestal niet voldoende.

Vanaf 2024 wél affectieschade voor broers en zussen?

Minister Weerwind van Rechtsbescherming wil daar nu verandering in brengen. Hij heeft aan de Tweede Kamer voorgelegd om te onderzoeken of broers en zussen expliciet als naaste in de wet kunnen worden opgenomen. Zij zullen dan niet langer afhankelijk zijn van een beroep op de restcategorie, zoals nu het geval is.

Dit onderzoeksmoment zou eigenlijk gepland staan voor 2024. In een brief van 6 juni 2023 heeft de minister de Tweede Kamer gevraagd of het mogelijk is dit naar voren te halen. Het Wetenschappelijk Onderzoek en Documentatie Centrum (WODC) heeft hiermee in ieder geval ingestemd. Het WODC zal zoals het er nu naar uitziet na de zomer beginnen met het onderzoek naar de mogelijkheden om ook broers en zussen in de wet op te nemen. Hierbij zullen zij bijvoorbeeld kijken naar de hoeveelheid smartengeld die recht doet aan broers en zussen en de invloed van de wetswijziging op de verzekeringspremies.

Vragen?

Heeft u vragen of zoekt een advocaat die is gespecialiseerd in aansprakelijkheidsrecht? Neem vrijblijvend contact op.

Salva Schaderecht is een advocatenkantoor gespecialiseerd in aansprakelijkheid, letselschade en verzekeringsrecht.

Salva Schaderecht | info@salvaschaderecht.nl | 085 800 8080 | Jansbuitensingel 7, 6811 AA Arnhem