Als u een rechtsbijstandverzekering heeft dan kunt u ook zelf een advocaat kiezen. De rechtsbijstandsverzekeraar betaalt dan de kosten. Lees hieronder wanneer en hoe u dit regelt.

Vrije advocaatkeuze

Het zelf mogen kiezen van een advocaat op kosten van de rechtsbijstandsverzekeraar heeft een naam: de ‘vrije advocaatkeuze’ of de ‘voorkeursadvocaat’. Iedereen die een rechtsbijstandverzekering heeft afgesloten heeft dat recht. Rechtsbijstandsverzekeraars kunnen dat recht niet naast zich neerleggen. Zij mogen ook niet in de voorwaarden opnemen dat er geen vrije advocaatkeuze is.

Het Europese gerechtshof heeft dat in 2011 en in 2013  beslist. Het komt er in het kort op neer dat de rechtsbijstandverzekering ook de kosten moet vergoeden van een externe advocaat die door de verzekerde is gekozen, zelfs als de rechtsbijstandsverzekeraar vindt dat zijn eigen juristen de zaak ook kunnen behandelen.

Soms alleen als er moet worden geprocedeerd

Het recht op een zelf gekozen advocaat op kosten van de rechtsbijstandverzekering bestaat soms alleen als een gerechtelijke procedure noodzakelijk is. Dit is vaak zo opgenomen in de polisvoorwaarden.

Als een dergelijke procedure noodzakelijk is, dan heeft u het recht om zelf een advocaat te kiezen. De kosten zijn dan gedekt door de rechtsbijstandverzekering.

Soms staan de voorwaarden toe dat er ook recht bestaat op een vrije advocaatkeuze als er nog geen rechtszaak nodig is. In dat geval zal er wel eerst overleg moeten plaatsvinden met de rechtsbijstandverzekeraar.

Sowieso kan  toestemming worden gevraagd aan de rechtsbijstandverzekeraar voor het mogen inschakelen van een eigen advocaat op kosten van de rechtsbijstandverzekeraar. Zie hierover bijvoorbeeld deze beslissing van het Kifid.

Ook vrije advocaatkeuze in de fase vóór of ná een procedure?

Op 14 mei 2020 heeft het Europese Hof van Justitie geoordeeld dat het recht op de vrije advocaatkeuze ook geldt in de fase vóór of ná een procedure.

Het recht op de vrije advocaatkeuze is dus behoorlijk uitgebreid. Klik hier om meer te lezen over deze uitspraak van het Europese Hof.

Ook bij de kantonrechter?

Ook als het inschakelen van een advocaat in een bepaalde soort rechtszaak niet verplicht is (zoals bij de kantonrechter) dan heeft u alsnog het recht zelf een advocaat te kiezen die op kosten van de rechtsbijstandsverzekeraar de rechtszaak begint.

Voor procedures bij de kantonrechter geldt vaak wel een lager maximum  bedrag dat door de rechtsbijstandverzekeraar wordt gedekt.

Maximum voor de kosten van de voorkeursadvocaat?

Het is de rechtsbijstandverzekeraar toegestaan om de gedekte kosten van de voorkeursadvocaat te maximeren. Volgens het Europese gerechtshof bestaat er voor de rechtsbijstandverzekeraar geen verplichting tot een onbegrensde vergoeding voor deze kosten.

Dit betekent dat beperkingen van de kosten zijn toegestaan. Deze beperkingen mogen echter ook weer niet zo sterk zijn dat het voor de verzekerde feitelijk onmogelijk wordt een redelijke keuze te maken tussen advocaten. In een dergelijk geval kan een beroep op een beperking naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar zijn, zoals bedoeld in artikel 6:248 lid 2 van het Burgerlijk Wetboek. Dit heeft de geschillencommissie van het KifiD beslist. Lees die uitspraak hier.

In een zaak waarin het kostenmaximum € 25.000,– betrof heeft het KiFiD beslist dat in die specifieke zaak niet was gebleken dat het recht van de verzekerde op een vrije advocaatkeuze onmogelijk (illusoir) was gemaakt. Lees die uitspraak hier.

Inzage in kosten

Op verzoek kan een verzekerde inzage krijgen van de rechtsbijstandverzekeraar in het verloop van de kosten van de externe advocaat. Zo kan de verzekerde zien hoe snel het kostenmaximum wordt genaderd. De rechtsbijstandverzekeraar is volgens het Kifid verplicht om te voldoen aan verzoeken om inzage in de kosten. Zie daarover deze beslissing van de geschillencommissie van het Kifid.

De verzekeraar is volgens het Kifid maar beperkt verplicht om de kosten van de voorkeursadvocaat op redelijkheid te toetsen.

Van Verzekeraar mocht worden verwacht dat hij, vóórdat hij tot betaling van de declaraties van de advocaat zou overgaan, deze kritisch beoordeelde in het licht van de met hem gemaakte tariefafspraak en de aard en omvang van de door hem verrichte werkzaamheden. Die onderzoeksplicht is evenwel beperkt nu de advocaat al verantwoording diende af te leggen aan zijn cliënt, Consument.

Zie hierover deze beslissing van de geschillencommissie van het Kifid.

Voorwaarden rechtsbijstandverzekering

De rechtsbijstandsverzekeraar mag de te vergoeden kosten van de advocaat dus onder bepaalde voorwaarden mag stellen en  beperken tot een maximum bedrag. Soms mag een rechtsbijstandverzekeraar ook nog aanvullende voorwaarden stellen op het moment van het verstrekken van de opdracht aan de voorkeursadvocaat. Dit heeft de Geschillencommissie van het KiFiD beslist in deze uitspraak.

Maar niet alles is toegestaan. Een rechtsbijstandverzekeraar mag het inschakelen van een voorkeursadvocaat niet afhankelijk stellen van het door de verzekerde vermelden van de reden waarom een voormalig advocaat de zaak heeft neergelegd.  Dit heeft de rechtbank Midden-Nederland op 15 november 2019 geoordeeld.

In de algemene voorwaarden bij veel rechtsbijstandverzekeringen staan de voorwaarden die gelden voor de te vergoeden kosten van de zelf gekozen advocaat. Tot welk maximum bedrag de kosten van de advocaat door de rechtsbijstandsverzekeraar worden vergoed, staat meestal in de bijzondere voorwaarden.

Als u de toepasselijke voorwaarden zelf niet meer heeft, dan vindt de meeste voorwaarden op www.polisvoorwaardenonline.nl.  Als die voorwaarden daar niet meer te vinden zijn kunt u de voorwaarden opvragen bij de rechtsbijstandverzekeraar. Op het polisblad staat welke voorwaarden van toepassing zijn. Het polisblad ontvangt u bij het sluiten van de verzekering.

Niet zelf de advocaat inschakelen

Het is belangrijk dat u niet op eigen houtje een eigen advocaat inschakelt. Uw recht op een eigen advocaat op kosten van de rechtsbijstandverzekeraar kan dan vervallen. U zult de zaak eerst moeten melden bij uw rechtsbijstandverzekeraar.

U zult ook eerst uw rechtsbijstandverzekeraar laten weten  dat u aanspraak wil maken op uw recht op een voorkeursadvocaat. Als aan de voorwaarden is voldaan, dan zal de rechtsbijstandverzekeraar die door u gekozen advocaat de opdracht geven om uw zaak te behandelen, op kosten van de rechtsbijstandverzekeraar.

Second opinion rechtsbijstandverzekering

Een ander recht dat u heeft onder de rechtsbijstandverzekering, is het recht op een second opinion door een zelf gekozen advocaat.  Hiervan kan gebruik worden gemaakt als u het niet eens bent met de rechtsbijstandverzekering over bijvoorbeeld de haalbaarheid van uw zaak.

Rechtsbijstandverzekeraars zullen uw zaak immers alleen behandelen als zij vinden dat de zaak haalbaar is. U kunt het daar niet mee eens zijn. In dat geval heeft u recht op een tweede beoordeling, een second opinion dus. U mag de advocaat kiezen die een dergelijke second opinion geeft.  Als die advocaat vindt dat de zaak wél haalbaar is, dan zal de rechtsbijstandverzekeraar de zaak alsnog voor u behandelen.

Als u vervolgens aanspraak wil maken  op uw recht op een voorkeursadvocaat, dan mag dat niet dezelfde advocaat zijn als de advocaat die eerder de second opinion heeft gegeven. U moet dan een andere advocaat kiezen.

Vragen?

Heeft u vragen? Zoekt u een advocaat of wilt u bijvoorbeeld een second opinion over het standpunt van uw rechtsbijstandverzekeraar? Neem vrijblijvend contact op.

Salva Schaderecht is een advocatenkantoor gespecialiseerd in aansprakelijkheid, letselschade en verzekeringsrecht.

Salva Schaderecht | info@salvaschaderecht.nl |  085 800 8080 | Jansbuitensingel 7, 6811 AA Arnhem